عباس، فرزند علی و امّ البنین، در روز چهارم شعبان سال ۲۶ هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود.مادرش فاطمه، دختر حزام بن خالد بود که نیاکانش همه از دلیر مردان عرب بوده و در شجاعت و دلیری در دنیای عرب مشهور بوده اند.
امام علی(علیه السلام) ده سال پس از وفات حضرت فاطمه، با امّ البنین ازدواج کرد. خواستگاری این ازدواج را برادرش عقیل انجام داد.
ثمره ازدواج علی(علیه السلام) با فاطمه بنت حزام، چهار پسر به نام های عباس، عون ، جعفر و عثمان بود که بزرگترین آن ها عبّاس بود. فاطمه را به علت داشتن این چهارپسر، امّ البنین(مادر پسران) نامیده اند.
وقتی عباس به دنیا آمد،امام علی(علیه السلام) در گوش او اذان و اقامه خواند، نام خدا و رسول را به گوش او خواند و نام او را عباس نهاد.
حضرت عباس(علیه السلام) در سنین دوازده تا چهارده سالگی، زمانی که امام علی (علیه السلام) با دشمنان درگیر بود، در برخی از جنگ ها شرکت داشته و با آن که زیاد، اجازه جهاد به او داده نمی شد، ولی در همان نوجوانی حریف قهرمانان نامی عرب بوده است:
درجنگ صفین، زمانی که سپاه معاویه راه آب را به روی امیرالمؤمنین و سپاهش بسته بودند؛ امام (علیه السلام) جمعی را به فرماندهی امام حسین (علیه السلام) جهت باز کردن راه فرستاد که عباس هم در آن جمع حاضر بوده و در رکاب برادرش جنگیده است .
چهارده ساله بود که پدرش در واقعه محراب خونین کوفه، در رمضان سال چهلم هجری به شهادت رسید. او با چشمانی اشکبار و خاطری اندوهگین، شاهد دفن شبانه و پنهانی پدرش بوده است. او هرگز توصیه ای را که پدرش در شب ۲۱ ماه رمضان در آستانه شهادتش به عباس کرد ، از یاد نبرد . آری امام از او خواست که در عاشورا و در کربلا برادرش امام حسین(علیه السلام)، را تنها نگذارد.
پس از شهادت امام علی (علیه السلام)، حضرت عباس سال های تلخ امامت برادرش ، حسن (علیه السلام) را هم تجربه کرد. سالهایی که حیله گری های معاویه و ستم های امویان اوج گرفته بود و بسیاری از یاران وفادار امام علی و امام حسن (علیه السلام) از جمله حجر بن عدی و عمرو بن حمق، به شهادت رسیدند. دورانی که وعّاظ در منبرها، معاویه را مدح و به علی (علیه السلام) ناسزا می گفتند.
حضرت ابوالفضل (علیه السلام) نه فقط برادر جسمانی حضرت حسین (علیه السلام) بود بلکه برادر ایمانی و روحانی آن حضرت نیز بوده است. روی همان اصل و قاعده ای که پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و حضرت (علیه السلام) از نور واحد بودند و مکرر پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به آن وجود مقدس " انت اخی فی الدنیا و الاخرة " می فرمود. این اخوت و برادری لازمه اش تساوی و برابری آن دو در جمیع جهات و درجات نیست. مقام امامت بالاتر، و ابوالفضل (علیه السلام)، تابع امام بوده است.
روایت شده است که حضرت عباس (علیه السلام) بدون اجازه در کنار امام حسین (علیه السلام) نمی نشست و پس از کسب اجازه مانند عبدی خاضع دو زانو در برابر مولایش می نشست و هیچگاه به خود اجازه نداد امام حسین (علیه السلام) را برادر خطاب نماید، مگر در لحظه شهادت که فرمود ای برادر مرا دریاب.
حضرت عباس (علیه السلام)، القاب گوناگونی دارد که ما در این قسمت به مهمترین آنان اشاره می کنیم:
۱- باب الحوائج
۲- سقا
۳- سپهسالار
۴- قمر بنی هاشم
۵- پرچمدار
۶- طیار: امام سجاد (علیه السلام) فرمود: "خدا دو بال در بهشت به عموی ما داده است.»
۷- العبد الصالح: دیگر از القاب آن جناب عبد صالح است، چنانکه در زیارت او می خوانیم:«السلام علیک ایها العبد الصالح المطیع لله و لرسوله».
در روز عاشورا و در صحرای سوزان کربلا، حضرت عباس (علیه السلام)، با دیدن لبهای خشکیده و چشمان اشکبار فرزندان امام (علیه السلام) ، بی اختیار مشک آب را بر دوش گرفت و رفت تا بزرگترین امتحان زندگی اش را پس دهد. او رفت و با شجاعت صف دشمن را شکست، خود را به آب فرات رساند، مشک را پر کرد و با لبهایی تشنه به آب زلال فرات نظاره کرد، جرأت نکرد جرعه ای بنوشد؛ چون امام و فرزندانش تشنه بودند و شایسته نبود او قبل از آن ها، خود را سیراب کند.
دشمن خوب می دانست که تا بازوان حضرت بر تن اوست، توان برابری با او را ندارند. به همین علّت بازوان او هدف قرار گرفت. حضرت عباس(علیه السلام) برای حفظ آب ، دو دست خود را از دست داد و با ضربه های دشمنان از اسب به پایین افتاد.
امام حسین (علیه السلام) ، خود را به بالین حضرت عباس(علیه السلام) رساند و او در آغوش برادر به دیدار محبوب شتافت و امام را با کوله باری ازغم و اندوه در کربلا تنها گذاشت. حضرت ابوالفضل(علیه السلام) ، در موقع شهادت ۳۵ سال داشت.
١- بلحاظ قانونی هر فرد مسئول محتوای نظر ارسالی خود است ،که از طریق قانون با آی پی شناسایی و پيگيرى می شود