شاید برخى از خود بپرسند که :
در عصر و زمان ما، که بشر در همه زمینه ها ، ترقّى و پیشرفت خیره کننده اى داشته، و به ابزار ووسایل فوق العاده مدرن دست یافته، به گونه اى که به حق مى توان این عصر را «عصر تحقیق و کنکاش و علم و دانش» لقب داد، آیا با همه این امور، تقلید در عصر و زمان ما امر مطلوبى است؟
آیا تقلید به معناى بسته نمودن دروازه هاى تحقیق به روى محقّقان نیست؟
آیا «پیروى چشم و گوش بسته» از دیگران، با روح آیات فراوانى از قرآن مجید، که انسان را به تفکّر و اندیشه و مطالعه و تحقیق دعوت مى کند، سازگارى دارد؟
* براى روشن شدن پاسخ این سؤال ، توضیح کوتاهى پیرامون اقسام تقلید لازم است. تقلید و پیروى از دیگران از چهار صورت خارج نیست:
الف) تقلید جاهل از عالم:
یعنى کسى که چیزى را نمى داند از متخصّص و آگاه آن فن پیروى کند، همچون مراجعه بیمار ناآگاه از مسایل پزشکى، به پزشک آگاه و دلسوز.
ب) تقلید عالم از عالمى دیگر:
یعنى مراجعه اهل فن به یکدیگر، و پیروى بعضى از بعضى دیگر.
ج) تقلید عالم از جاهل:
بدین معنا که یک انسان آگاه، علم و دانش خود را رها نموده، و چشم و گوش بسته به دنبال جاهلان بیفتد!
د) تقلید جاهل از جاهل:
که گروهى نادان، پیرو گروه نادان دیگرى شوند.
* روشن است که از این چهار قسم، تنها قسم اوّل منطقى و عاقلانه و مشروع است، و نه تنها در عصر تحقیق و علم و دانش، از آن بى نیاز نیستیم، بلکه به خاطر گسترش فراوان علوم، نیاز به آن بیشتر احساس مى شود.
البتّه، سه قسم دیگر تقلید منطقى و مورد پذیرش اسلام نیست و تقلید در احکام از قسم اوّل است.
هیچ مسلمانى نمى تواند در اصول دین ، تقلید نماید بلکه باید آنها را از روى دلیل ، هر چند ساده و متناسب با حال خویش بداند و به آن یقین داشته باشد.
* وظیفه اکثر مردم در احکام دین، تقلید است؛ چون افراد کمى هستند که بتوانند در همه احکام، اجتهاد کنند.
ملاک انجام عبادات و تکالیف شرعى از نظر قرآن و روایات رسیدن به «بلوغ شرعى» و داشتن «عقل» است.
بنابراین کسى که بالغ و عاقل باشد به حد «تکلیف» رسیده و شایستگى انجام دستورهاى الهى و احکام اسلامى را دارد به چنین کسى «مکلَّف» مى گویند.
* شرایط مرجع تقلید چیست؟
مجتهدی می توان مرجع تقلید شود که جامع و در بر دارنده شرایط زیر باشد:
۱ ـ مرد باشد.
۲ ـ بالغ باشد.
۳ ـ عاقل باشد.
۴ ـ شیعه دوازده امامی باشد.
۵ ـ حلال زاده باشد.
۶ ـ عادل باشد.
۷ ـ بنابر احتیاط واجب حریص به دنیا نباشد.
۸ - مجتهد باشد.
۹ ـ از مجتهدان دیگر اعلم باشد. یعنی در فهمیدن حکم خدا از تمام مجتهدین زمان خود استادتر باشد.
__________________________________________________________
راههای شناخت مجتهد اعلم و امکان تغییر دادن مرجع تقلید در رساله های عملیه، بحث احکام تقلید که اولین مباحث این رساله ها است، به تفصیل آمده است.
١- بلحاظ قانونی هر فرد مسئول محتوای نظر ارسالی خود است ،که از طریق قانون با آی پی شناسایی و پيگيرى می شود