نام: جعفر (به معنى نهر جارى پرفایده)
کنیه: ابوعبداللّه
لقب: صادق
نام پدر: حضرت محمد بن على (علیه السلام )
نام مادر: معروف به ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابى بکر
تاریخ ولادت: یکشنبه ۱۷ ربیع الاول ، سال ۸۳ هجرى
مکان ولادت: مدینه
مدت عمر : ۶۵ سال
علت شهادت: مسمومیت
قاتل : منصور دوانیقى (خلیفه عباسى)
زمان شهادت: یکشنبه ۲۵ شوال ، سال ۱۴۸ هجرى
مدفن مطهر: قبرستان بقیع (مدینه)
_______________________________________________________________
دوران امام جعفر صادق(علیه السلام ) در میان دیگر دورانهای ائمه اطهار، دورانی منحصر به فرد بود و شرایط اجتماعی و فرهنگی عصر آن حضرت، در زمان هیچ یک از امامان وجود نداشته است و این به دلیل ضعف بنی امیه و قدرت گرفتن بنی عباس بود.
کشمکش ها و مشکلات بین این دو سلسله سبب شد که توجه بنی امیه و بنی عباس کمتر به امامان و فعالیتشان باشد، از این رو این دوران، فرصت بسیار خوبی برای فعالیت علمی و فرهنگی آنان به شمار می رفت.
عصر آن حضرت همچنین عصر جنبش فرهنگی و فکری و برخورد فرق و مذاهب گوناگون بود. پس از زمان رسول خدا دیگر چنین فرصتی پیش نیامده بود تا معارف اصیل اسلامی ترویج گردد، بخصوص که قانون منع حدیث و فشار حُکّام اموی باعث تشدید این وضع شده بود. لذا خلأ بزرگی در جامعه آن روز که تشنه هر گونه علم و دانش و معرفت بود، به چشم می خورد.
امام صادق(علیه السلام ) با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، دنباله نهضت علمی و فرهنگی پدرش را گرفت و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشته های مختلف علمی و نقلی، شاگردان بزرگی تربیت کرد. شاگردانی چون: هشام بن حکم، مفضل بن عمر کوفی جعفی، محمد بن مسلم ثقفی، ابان بن تغلب، هشام بن سالم، مؤمن طاق، جابر بن حیان و . . . . تعداد شاگردان امام را تا چهار هزار نفر نوشته اند.
مناظرات زیادی نیز میان امام و سران فرقه های گوناگون انجام می پذیرفت که طی آنها با استدلال های متین و استوار، پوچی عقاید آنها و برتری اسلام ثابت می شد.
* همزيستي و مدارا با مسلمانان:
امام صادق(علیه السلام ) شيعيان را به همزيستي با اهل سنت دعوت می کرد تا به اين طريق هم شيعيان از جامعه اکثريت منزوی نشوند و هم بتوان احکام و اصول شيعی را با ملاطفت به آنان منتقل کرد. از اين روی در مدار حق، با مسامحه با آنان رفتار می شد، اما اين سهل گرفتن هرگز به معنای زيرپای گذاشتن اصول نبود و آن جا که مسئله اصولی در ميان بود، حضرت هرگز تسليم نمی شد.
همچنین در حوزه فقه و احکام نیز ، توسط ایشان فعالیت زیادی صورت گرفت، بدین ترتیب، شرایطی مناسب پیش آمد و معارف اسلامی بیش از هر وقت دیگر از طریق الهی خود منتشر گشت، به صورتی که بیشترین احادیث شیعه در تمام زمینه ها از امام صادق (علیه السلام ) نقل گردیده و مذهب تشیع به نام «مذهب جعفری» و فقه تشیع به نام «فقه جعفری» خوانده می شود.
عباسیان برای کسب قدرت و محبوبیت در دلهای مردم از وجهه اهل بیت پیامبر استفاده می کردند.آنان به دنبال اشخاصی با وجهه مردمی بودند که هم از بستگان پیامبر باشند و هم درمیان مردم محبوبیت داشته باشند. لذا بهترین شخص در نظر عباسیان، امام صادق(علیه السلام ) بود.
ولی امام صادق پیشنهاد آنان را رد کردند. امام می دید که سران سیاسی و نظامی عباسیان در خط مستقیم اسلام و اهل بیت نیستند و لذا حاضر نبود با آنان همکاری کرده و به اقداماتشان مشروعیت بخشد.
آن حضرت با رفتار کریمانه و خلق و خوی الهی خود، بسیاری از افراد را به راه صحیح هدایت فرمود، به گونه ای که پیروان دیگر مکاتب و ادیان نیز، زبان به مدح آن حضرت گشوده اند.
فضایل امام صادق بیش از آن است که بتوان ذکر کرد.
جمله ای از مالک بن انس امام، مشهور اهل سنت است که: «بهتر از جعفر بن محمد، هیچ چشمی ندیده، هیچ گوشی نشنیده و در هیچ قلبی، خطور نکرده است.»
عظمت علمی امام صادق (علیه السلام ) در حدی است که ائمه مذاهب دیگر اسلامی از قبیل ابوحنیفه و مالک خود را نیازمند به استفاده از جلسه درس او می یابند.
مناظرات عالمانه او با ارباب دیگر ادیان و عقاید، نشانی از سعه صدر و وسعت دانش امام است. علاوه بر ايجاد خزائن اطلاعات (راويان) كه منابع خبرى موثق تلقى مى شدند، حضرت به ايجاد شبكه اى از شاگردان ويژه همت گمارد تا به دومين هدف خود؛ يعنى زدودن اختلاط و التقاط همت گمارند و شبهات را، از چهره دين بزدايند.
١- بلحاظ قانونی هر فرد مسئول محتوای نظر ارسالی خود است ،که از طریق قانون با آی پی شناسایی و پيگيرى می شود